سوال کامل
دیوان عالی کشور تحت چه شرایطی می‌تواند رأی صادره از دادگاه‌های بدوی یا تجدیدنظر را نقض کند؟ چه عواملی منجر به نقض رأی می‌شوند و چه مراحلی پس از آن انجام می‌شود؟
جواب کامل
دیوان عالی کشور به عنوان بالاترین مرجع قضایی، می‌تواند در موارد خاص رأی صادره از دادگاه‌های بدوی یا تجدیدنظر را نقض کند. یکی از مهم‌ترین شرایط نقض رأی، عدم صلاحیت ذاتی دادگاه صادرکننده رأی است. به این معنا که اگر دادگاهی که رأی را صادر کرده است، صلاحیت قانونی لازم برای رسیدگی به پرونده را نداشته باشد، دیوان عالی کشور می‌تواند آن رأی را لغو کند.
علاوه بر این، دیوان عالی کشور می‌تواند رأی را به دلایلی نظیر مغایرت با موازین شرعی یا قوانین کشور نیز نقض کند. اگر رأی صادره خلاف اصول شرعی یا مغایر با قوانین موجود باشد، دیوان می‌تواند رأی را باطل کند. همچنین، مواردی مانند عدم رعایت اصول دادرسی، تحقیقات ناقص، یا عدم توجه به ادله و دفاعیات طرفین نیز می‌توانند از دلایل مهم نقض رأی باشند.
پس از نقض رأی، پرونده به دادگاه دیگری ارجاع داده می‌شود تا به آن مجدداً رسیدگی کند. این دادگاه موظف است تمامی دستورات و نکات مطرح شده توسط دیوان عالی را در رسیدگی خود مد نظر قرار دهد و رأی نهایی را صادر کند. فرآیند نقض رأی و رسیدگی مجدد تحت قوانین آیین دادرسی مدنی، به‌ویژه ماده 371 و همچنین قوانین دادرسی کیفری انجام می‌گیرد.
این مکانیزم، تضمین می‌کند که تمامی رأی‌ها مطابق با قوانین و شرع اسلام بوده و هیچ گونه تخلفی در دادرسی‌ها رخ ندهد.