ساختار دیوان عالی کشور چگونه است و چه وظایفی دارد؟

سوال کامل

ساختار دیوان عالی کشور چگونه است و چه وظایفی به عنوان بالاترین مرجع قضایی در ایران بر عهده دارد؟ آیا دیوان عالی کشور در حل اختلافات بین آرای قضات نیز نقش دارد؟

جواب کامل

دیوان عالی کشور به عنوان بالاترین مرجع قضایی ایران، نقشی اساسی در نظام قضایی کشور ایفا می‌کند. ساختار این نهاد از چندین بخش تشکیل شده که هر یک از آنها وظایف مشخصی دارند. رئیس دیوان عالی کشور توسط رئیس قوه قضاییه برای دوره‌ای پنج‌ساله منصوب می‌شود. این سمت کلیدی نظارت بر عملکرد کلی دیوان و هماهنگی بین بخش‌های مختلف آن را بر عهده دارد.

یکی از بخش‌های مهم دیوان عالی کشور، دادسرای دیوان عالی است که مسئولیت نظارت بر عملکرد دادسراهای کل کشور را دارد. این نظارت باعث می‌شود که دستگاه قضایی کشور عملکرد هماهنگی داشته باشد و عدالت به درستی اجرا شود.

دیوان عالی کشور همچنین دارای شعب حقوقی و شعب کیفری است. هر شعبه حقوقی و کیفری شامل دو قاضی است که یکی رئیس شعبه و دیگری مستشار است. شعب تشخیص با حضور پنج قاضی برای بررسی پرونده‌های خاص و حساس فعالیت می‌کنند. این شعب نقش مهمی در رسیدگی به دعاوی و اختلافات پیچیده دارند.

از ارکان مهم دیگر دیوان، هیئت‌های عمومی هستند. این هیئت‌ها شامل هیئت عمومی وحدت رویه قضایی و هیئت عمومی شعب حقوقی و کیفری می‌شوند. هیئت عمومی وحدت رویه وظیفه دارد آرای متناقض صادره از سوی قضات در موارد مشابه را بررسی و حل کند. این امر به ایجاد یک رویه ثابت و منسجم در رسیدگی به پرونده‌های مشابه کمک می‌کند و از تفسیرهای متفاوت و متناقض جلوگیری می‌نماید.

به‌طور کلی، ساختار و وظایف دیوان عالی کشور تضمین می‌کند که عدالت به صورت دقیق و هماهنگ در سراسر دستگاه قضایی ایران اجرا شود.